Kategoria

Iwański andrzej franciszek


Andrzej Franciszek Ksawery Iwański
16 stycznia 2022, 11:23

Andrzej Franciszek Ksawery Iwański (1904-1973)

 

  

Andrzej urodził się w Przełęku nr. 233, dnia 29.11.1904r.

Ojciec Jan Tadeusz Iwański (26.05.1864-05.04.1923) 

Matka Rozalia Jaklińska (06.04.1867-20.07.1949).

 

Miał 3 braci

Aleksander Józef Iwański (19.02.1892r.), 

Tadeusz Franciszek Iwański (04.02.1899r.),

Stanisław Ignacy Iwański (17.04.1907r.)

i 4 siostry

Anna Maria Iwański (16.07.1894r.),

Helena Wanda Iwański (25.02.1896r.), 

Maria Stefania Iwański (09.09.1897r.), 

Zofia Helena Iwański (12.05.1902r.).

 

Z zawodu był pilotem.

 

Dnia 22.10.1973r. zmarł w Saint Louis (USA) w wieku 68 lat.

 

W Testimonium ortus et baptismi nr 199 podano, że Franciszek Andrzej Iwański ur. 29.XI.1904r. w domu nr 233 w Przyłęku, z rodziców Jana Iwańskiego - magister scholae syna Franciszka i Kazimiery z domu Mazur­kiewicz, oraz z matki Rozalii Jaklińskiej, córki Kajetana i Antoniny z domu Zajączkowskiej. Ochrzczony został 26.XII.1904r., chrzestnymi byli Franciszek Radło, urzędnik, i Waleria Ostręgowa. Wyciąg z dn. 22.VII.1914r., Ostrowy Tuszowskie.

 

Pilot, wychowanek elitarnej szkoły w Dęblinie. Najmłodszym synem był Stanisław Ignacy, ur. 17 kwietnia 1907r. w Tarnowie. W czasie II wojny światowej służył w Wojsku Polskim we Francji.

 

Franciszek Andrzej Iwański jako 20-letni chłopak zdecydował, że zostanie za­wodowym wojskowym. Po ukończeniu Szkoły Podchorążych w Warszawie w roku 1924 został przydzielony do Oficerskiej Szkoły Lotnictwa w Dęblinie. Praktykę odbywał w 1 Pułku Lotniczym w Warszawie. W roku 1927 został przeniesiony do 6 pł w Skniłowie pod Lwowem w charakterze podchorążego obserwatora. W la­tach kiedy najwięcej przebywał w gościnie u brata Aleksandra, został awansowany na podporucznika (15.05.1928r.), a potem porucznika (1.01.1931r.).

 

W opinii z ukończenia przez Franciszka Iwańskiego Szkoły Podchorążych napisano: Ambitny, pilny uczeń. Przez kolegów lubiany. Usposobienie posiada pogodne. Jest szczery. Towarzysko dobrze wyrobiony. Odznacza się dużą sprężystością cielesną i schludnością. Wymowę ma dobrą. Postawny. Zmysł orientacyjny dość dobrze wyrobiony Pod opinią podpisał się Dyrektor Nauk - major Sztabu Gen. Porwit. CAW, akta osobowe F. Iwańskiego, sygn. Ap 628.

Jego ojciec, nauczyciel Jan Iwańskin już nie żył, zmarł 05.IV.1923r. w szpitalu w Krakowie wskutek powikłań po wypadku w czasie jazdy na rowerze. USC Kraków, odpis aktu zgonu nr 122/1923/I/śr z dn. 20.03.2008. Zezwolenie na wstąpienie do Szkoły Podchorążych w Warszawie i dalszą służbę w Wojsku Polskim podpisała w lipcu 1924r. matka Rozalia Iwańska, wdowa po nauczycielu. Zgoda ta musiała zostać uwierzytelniona w kancelarii Sądu Powiatowego w Tarnowie, dnia 5.VIII.1924r. CAW, akta osobiste Franciszka Iwańskiego, sygn. Ap. 628

 

Utworzenie pułku lotniczego na wschodnich kresach Rzeczypospolitej planowano od początku uzyskania niepodległości. Brakowało jednak odpowiedniego lotniska i jego infrastruktury (hangarów, warsztatów, bu­dynków administracyjnych i garnizonu). W 1924r. powzięto decyzję o budowie nowego lotniska w Skniłowie wraz z zapleczem i równocześnie rozpoczęto formowanie 6 pł składającego się z personelu 1 i 3 pł. Za fak­tyczną datę powstania pułku uznano datę wydania pierwszego rozkazu w maju 1925r. przez komendanta pułku płk. C. Periniego.

Po ukończeniu kursu technicznego fotooptycznego przy Politechnice Lwowskiej Franciszek Iwański zostaje przeniesiony do Centrum Wyszkolenia Technicznego Lotnictwa i mianowany w 1935r. asystentem działu technologicznego. W 1936r. przeniesiony został do Szkoły Podchorążych Lotnictwa Grupy Technologicznej i mianowany kierownikiem wyszkolenia foto. W marcu 1938r. awansował do stopnia kapitana. Jako najbliż­szy współpracownik komendanta szkoły i zastępca dyrektora nauk Szkoły Podchorążych Lotnictwa Grupy Technologii dzięki swoim zdolnościom zorganizował prawidłowo pracę działu nauki. CAW, akta osobiste F. Iwańskiego, sygn. KZ 13 - 579. W 1939r. opuścił kraj, ewakuowany do Francji, a potem do Anglii. Prze­bieg jego służby w Wojsku Polskim na Zachodzie na razie jest nie znany. Do Polski nigdy nie wrócił. Zmarł 22.X.1973r. w Saint Louis w Missouri, w USA. Pochowany został na Cmentarzu Ramsey.

 

W tym czasie Franciszek Iwański zakochał się w pięknej Hani Koperskiej, kuzynce Zofii Iwańskiej. Jej matka Jadwiga Koperska z domu Grabowska była młodszą siostrą matki Zofii, Stefanii Wandy Waligórskiej z domu Grabowskiej. Franciszek oświadczył się, ale na ślub nie zgodził się ojciec Hanny Marian Koperski, który uwa­żał, że nie może wydać córki za mężczyznę, który wykonując tak niebezpieczny zawód - pilota i fotografa na samolotach wojskowych, może w każdej chwili zginąć. Życie dopowiedziało zakończenie, Franciszek umarł w 1973r.,a Hanna Koperska po mężu Bacz w maju 1967r.

 

 


 

"Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny", nr 17, 2014, s. 52-86

Katarzyna IWAŃSKA

Geneza rodu mjr. Aleksandra Iwańskiego, przebieg jego służby wojskowej i życie rodzinne