16 stycznia 2022, 11:20
Józef Otto Grčar (1902-1943)
& Irena Bronikowska (1905-1975)
Józef Otto Grčar urodził się w Tarnów, Strusina Nr.549 dnia 02.03.1902.
Był 1 dzieckiem Joze Grčar (20.03.1876) i Elizabeth Gehl (10.07.1883).
Miał jednego brata Anton Grčar (22.02.1916) i 2 sióstr/y: Elisabetha Grčar (15.09.1903), Anda Grčar (1909).
Poślubił Irena Bronikowska (04.04.1905) w Tarnów w roku 1932.
Miał jedną córkę z Irena Bronikowski: Maria Grčar.
Dnia 31.05.1944 zmarł w Oświęcim, Auschwitz II-Birkenau w wieku 42 lat. Jego żona Irena Bronikowski zmarła dnia 1975
Józef urodzony w Tarnowie w 1902r. Jego ojciec, też Józef, weterynarz przy wojsku, był Słoweńcem. Matka Elżbieta urodziła się w Petersburgu. W trakcie wojny Józef uczęszczał do ck II Gimnazjum, klasę niżej niż Karol Kawęcki, przywódca Sekcji Studenckiej POW w 1918r. Ten umieścił jego nazwisko na liście swoich podwładnych, sporządzonej w 1931r. Po odzyskaniu niepodległości Grčar walczył w obronie polskich granic. Maturę zdał w 1921r. Rok wcześniej podjął trudną rodzinną decyzję. Postanowił zostać w Tarnowie, choć rodzice i rodzeństwo wyjechali na stałe do Jugosławii. Czy to dowód na to, że czuł się Polakiem?
Dalsze jego losy potwierdziły głęboki patriotyzm.
Został zawodowym wojskowym. W 1936r. był awansowany na kapitana. Walczył we wrześniu 1939r. Poważnie ranny trafił do Lwowa, a z tamtejszego szpitala do radzieckiej niewoli. Uciekł z transportu na Wschód w przebraniu dostarczonym przez kolejarzy. Przedostał się do Tarnowa, gdzie rozpoczęła się jego działalność konspiracyjna. W X 1940r. stanął na czele Obwodu ZWZ/AK Tarnów, który razem z Brzeskiem i Dąbrową Tarnowską wchodził w skład Inspektoratu Tarnów AK, podległemu krakowskiemu Okręgowi. Na jego rozkaz przyjął niemieckie obywatelstwo. Zapewne było to jednym z powodów, że pełnił swoją funkcję aż do II 1943r., najdłużej ze wszystkich tarnowskich komendantów. Z miejsca pracy, zakładu napełniania butli tlenowych „Perun”, uczynił swój główny punkt kontaktowy. W 1942r. był awansowany do stopnia majora. Nie uniknął aresztowania, zdradzony przez konfidenta. Wpadł w ręce gestapo 8.II.1943r. Dwa miesiące przebywał w więzieniu, okrutnie torturowany, zanim wywieziono go do KL Auschwitz. Pozostał nieugięty. Zginął w ostatni dzień maja 1943r., a ciało zostało spalone w krematorium.
Ożenił się w Tarnowie, w drugi dzień świąt Bożego Narodzenia 1932r. Jego wybranką była Irena Bronikowska, pochodząca z Róży w parafii Zasów. Dwa lata później urodziła się im córka Maria, dr psychologii i opozycjonistka antykomunistyczna w szeregach KPN. Na Starym Cmentarzu w Tarnowie znajduje się grobowiec Bronikowskich, w którym pochowana jest Irena, zmarła w 1975r.
Informacje zaciągnięte z: http://niepodlegly.tarnow.pl/galeria-postaci/jozef-otto-grcar
autor: Wojciech Sypek
Został Upamiętniony w Tarnowie - Stary Cmentarz
- Rodzinny grobowiec Bronikowskich
